Op 26 juni 2023 stuurde minister Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat de kabinetsreactie op het advies ‘Strategisch samenspel – Bundel de kracht van Nederland en de EU voor meer impact van onderzoek en innovatie’ (14 maart 2023) van de Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie (AWTI) naar de Tweede Kamer.
Het advies van de AWTI luidt om het Europese en Nederlandse beleid voor WTI als één geheel te beschouwen
De minister gaat uitgebreid in op de aanbevelingen van de AWTI. Het kabinet is het met de AWTI eens dat gestreefd moet worden naar een zo goed mogelijke aansluiting van Nederlands en EU-beleid op het gebied van wetenschap, technologie en innovatie. Daarbij is een meer strategische inzet noodzakelijk en zullen er scherpere keuzes gemaakt moeten worden.
Het advies van de AWTI luidt om het Europese en Nederlandse beleid voor WTI als één geheel te beschouwen waarin de verschillende onderdelen zo op elkaar aansluiten dat het een coherente beleidsmix wordt. Let er daarnaast op dat de gestimuleerde WTI-activiteiten daadwerkelijk bijdragen aan de ambities.
Hiertoe doet de AWTI de volgende zes aanbevelingen:
- Zorg dat Nederlands en EU-beleid goed aansluiten zodat ze elkaar versterken of aanvullen.
- Handel proactief en strategisch in Brussel met een gerichte agenda.
- Blijf fundamenteel onderzoek steunen vanuit de EU en verbindt het beter met innovatie.
- Maak als regio koppelingen met het EU-beleid voor WTI.
- Ondersteun partijen om gebruik te maken van EU-instrumenten.
- Waarborg de mogelijkheden voor samenwerking met aantrekkelijke niet-EU-partners. Bijgaand treft u de kabinetsreactie aan. Hierin wordt eerst de beleidscontext geschetst, vervolgens gereageerd op de zes aanbevelingen en afgesloten met een conclusie en vooruitblik.
Beleidscontext
De wereld van vandaag staat voor ongekende uitdagingen. Op het gebied van klimaatverandering en het vinden van manieren om ons aan te passen aan de onvermijdelijke impact hiervan. En op het gebied van gezondheid, veiligheid, energiezekerheid en de digitale transitie van de economie en samenleving van de EU. Ook hebben geopolitieke spanningen een groot effect op internationale samenwerking. Dit vereist dat Europa strategische beleidsrichtingen kiest en technologisch leiderschap toont om minder afhankelijk te worden van andere werelddelen zoals China en de VS. Deze werelddelen lopen in diverse opzichten voor op Europa, bijvoorbeeld wat betreft de digitale transitie en de uitgaven voor onderzoek en innovatie als percentage van het bbp. Dit alles vraagt om een stevige positie van onderzoek & innovatie (O&I) in het EU- en nationale beleid. Uit een recente analyse van de Europese Commissie, in samenwerking met lidstaten, komt naar voren dat O&I een voortrekkersrol vervult in de paraatheid, weerbaarheid, veiligheid en crisisrespons van de EU. Activiteiten op het gebied van onderzoek en innovatie hebben het specifieke vermogen om innovatieve duurzame oplossingen te bieden voor de maatschappelijke, economische en milieu-uitdagingen waarmee Europa en de wereld worden geconfronteerd. In de analyse wordt gesteld dat aanzienlijke O&I-investeringen nodig zijn om de meest urgente uitdagingen van onze tijd aan te pakken en de open strategische autonomie van de EU te behouden. Daarbij wordt verwezen naar Horizon Europe, het negende Europese kaderprogramma voor onderzoek en innovatie en het hoofdinstrument voor Europees WTI-beleid. Ook investeringen van de lidstaten zelf in onderzoek en innovatie zijn van groot belang. Zoals in Nederland in de volledige keten van hoger onderwijs, fundamenteel onderzoek, toegepast en praktijkgericht onderzoek, kennisbenutting, onderzoeksinfrastructuur en internationale (Europese) samenwerking en via instrumenten zoals het Nationaal Groeifonds.
