De Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ) is positief over elektronische toezicht (ET) bij jeugdigen (advies d.d. 3 juli 2025). Voor de toepassing van elektronische detentie (ED) daarentegen, ziet de RSJ bij jeugdigen geen toegevoegde waarde. De raad heeft op verzoek van demissionair Staatssecretaris Rechtsbescherming geadviseerd over ET en ED bij jeugdige justitiabelen.
De inzet van ET in combinatie met bijzondere voorwaarden past goed bij de pedagogische doelstelling van het jeugdstrafrecht
Elektronisch Toezicht (ET)
Bij ET wordt met een elektronische enkelband gecontroleerd of verdachten of veroordeelden zich houden aan bijzondere voorwaarden die in een strafrechtelijk kader zijn gesteld. Denk aan een locatiegebod of een locatie- of gebiedsverbod. Dit betekent bijvoorbeeld dat zij gedurende bepaalde tijden op school en/of werk zijn en buiten die tijden thuis verblijven. Dit wordt gebruikt bij onder andere een schorsing van de voorlopige hechtenis of een voorwaardelijke vrijheidsstraf. ET wordt bij jeugd én volwassenen toegepast.
Belangrijkste conclusies over ET bij jeugdigen
- De inzet van ET in combinatie met bijzondere voorwaarden past goed bij de pedagogische doelstelling van het jeugdstrafrecht en de daarbij horende terughoudendheid bij het insluiten van jeugdigen.
- ET kan de jeugdige helpen om structuur in diens leven te brengen. Daarnaast kan ET het voor de jeugdige makkelijker maken om banden met ‘foute’ vrienden of criminele opdrachtgevers te verbreken.
- Jeugdigen die te maken hebben met een instabiele of onveilige thuissituatie, komen niet voor ET in aanmerking.
- Afgezien van eventuele uitbreidingsmogelijkheden voor jeugdigen die om bepaalde redenen niet voor ET in aanmerking komen, ziet de RSJ geen mogelijkheden voor uitbreiding van de toepassing van ET.
Belangrijkste aanbevelingen over ET bij jeugdigen
- Handhaaf de huidige regelgeving met betrekking tot de toepassing van ET onder jeugdigen zodat de uitvoering voortgezet kan worden.
- Onderzoek de mogelijkheden om ET toe te passen bij jeugdigen met een onveilige of instabiele thuissituatie. Misschien kan een andere verblijfsplek hier uitkomst bieden.
Elektronische Detentie (ED)
ED is een sanctie die in de plaats komt van een celstraf. Dan moet een veroordeelde (meestal) thuis een vrijheidsstraf uitzitten. Dit wordt gecontroleerd met een elektronische enkelband. ED bestaat in Nederland nog niet.
Belangrijkste conclusie over ED bij jeugdigen
Volgens de uitgangspunten van het jeugdstrafrecht worden jeugdigen zo min mogelijk ingesloten. Jeugdigen voor wie dit niet geldt, hebben kennelijk zulke ernstige feiten gepleegd dat een voorwaardelijke schorsing of een voorwaardelijke vrijheidsbeneming, al dan niet onder ET, niet verantwoord wordt geacht. Het ligt dan niet voor de hand dat zij wel voor ED in aanmerking zouden komen.
Dit brengt de RSJ tot de conclusie dat ED in het jeugdstrafrecht geen toegevoegde waarde heeft.
